Chủ Nhật, 31 tháng 12, 2000

Nguy cơ “cạn” máu điều trị cho bệnh nhi

Những tháng mùa hè, Bệnh viện Nhi Trung ương không chỉ căng mình tiếp nhận nhiều trẻ em nhập viện vì nắng nóng và nhiễm khuẩn mà còn chật vật với nguồn máu dùng cho điều trị luôn trong tình trạng cạn kiệt. Các bác sĩ cảnh báo, trong nhiều trường hợp ví dụ không được truyền máu kịp thời thì dù kỹ thuật điều trị có hiện đại đến mấy bệnh nhân cũng có thể tử vong.

Ngóng chờ những giọt máu hồng

Đã 3 năm nay, bệnh nhi Phạm Hữu T., 7 tuổi (Đông Anh - Hà Nội) luôn phải hằng tháng đến Khoa truyền máu - Bệnh viện Nhi Trung ương để được tiếp máu, có những thời điểm bị tai nạn như ngã chảy máu hay nóng sốt, bé T. phải tới bệnh viện truyền máu cấp cứu. Bà Nguyễn Thị Hạnh - bà nội của bé T. cho biết, lúc sinh ra T. khỏe mạnh, chóng lớn nhưng lúc được 4 tuổi bỗng dưng cháu bị chảy máu cam và không cầm máu được, gia đình đưa cháu đến Bệnh viện Nhi Trung ương cấp cứu thì được biết cháu bị bệnh máu khó đông. Từ đó đến nay T. trở thành bệnh nhi quen thuộc của bệnh viện, nhưng cứ mỗi lần tới hè và Tết là gia đình rất lo lắng vì đây là những lúc bệnh viện rất thiếu máu cho điều trị.

 Nhiều phẫu thuật cho trẻ cần phải truyền máu.
Không mắc phải bệnh máu khó đông như bé T., cô bé Nguyễn Huyền Tr., 5 tuổi (Hà Tĩnh) lại mắc 1 căn bệnh quái ác ung thư máu! Nhu cầu truyền máu của bé Tr. không phải hằng tháng như bé T. mà là hầu như sắp hai năm qua em sống chính yếu tại bệnh viện. Nếu không được truyền máu thường xuyên thì rất khó để bé Tr. có thể chống chọi được với căn bệnh ung thư đang từng ngày rình rập số mệnh của em.

Theo TS. Đỗ Thị Minh Cầm - Trưởng khoa Truyền máu, mỗi năm bệnh viện cần khoảng 13.000 đơn vị máu, riêng trong dịp hè cần đến 4.000 đơn vị cho cấp cứu và điều trị, hiện mỗi ngày có khoảng 80-100 bệnh nhi cần máu để truyền nhưng đây lại là thời điểm lượng máu luôn trong tình trạng khan hiếm. Để giải quyết tình trạng này, lần trước nhất trong dịp Tết thiếu nhi 1/6 vừa qua, Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, Hội chữ thập đỏ Việt Nam, Bệnh viện Nhi Trung ương tổ chức chương trình hiến máu tình nguyện "Giọt hồng tặng bé" cho bệnh nhi. Có khoảng hơn 1.000 người tham dự hoạt động này và đã hiến tặng hơn 400 đơn vị máu. Tuy nhiên, theo các bác sĩ, số lượng máu thu được trong lần này chưa giải quyết được bao nhiêu so với nhu cầu, nhưng dù sao cũng Tiến hành một tín hiệu rất tốt để cộng đồng quan tâm và chia sẻ những giọt máu hồng cho những trẻ bệnh.

Nhiều bệnh nhi đang cần máu điều trị

Tại Khoa huyết học, nơi có đông nhất những bệnh nhân đang chờ được truyền máu rất nhiều là những trẻ bệnh rất nặng, biện pháp điều trị cho những bệnh nhân này chính yếu là truyền máu. TS. Dương Bá Trực - Trưởng khoa cho biết, những bệnh nhi mắc Thalasemia (thiếu máu huyết tán) là những trẻ cần truyền máu nhiều nhất, chiếm tới 40-60% lượng máu được truyền. Hầu hết những trẻ này đến nhập viện đều là những trẻ có hoàn cảnh rất khó khăn và bệnh tại giai đoạn rất nặng, không chỉ cần truyền riêng hồng cầu mà còn phải truyền nhiều thành phần khác của máu. Xếp hàng tiếp theo trong danh sách cần truyền máu là những trẻ bị bệnh máu khó đông (Hemophilia). Đây là bệnh di truyền lặn vì gen bệnh nằm trên nhiễm sắc thể X. Cơ chế đông máu được hoàn thiện phải có đủ 13 nhân tố ở huyết tương, đó là những protein được tổng hợp trên nhiễm sắc thể. Quá trình máu khó đông ở bệnh nhân này là do thiếu globulin kháng hemophilia bẩm sinh. Đó là thiếu nhân tố thứ 8 và thứ 9 trong chuỗi 13 nhân tố có nhiệm vụ làm đông máu. Vì thế khi truyền máu cho những bệnh nhân máu khó đông phải là máu đã tách chiết các thành phần này. Trong khi đó thì những bệnh nhân suy tủy lại cần tất cả các thành phần của máu.

Không chỉ tại Khoa huyết học mà còn phần nhiều trẻ ở Khoa ung bướu cũng phải truyền máu, những trẻ này gần như là có thời gian nằm viện dài ngày, vừa phải truyền hóa chất lại vừa phải truyền máu. Các bác sĩ cho biết, sẽ rất nguy hiểm nếu những bệnh nhi này thiếu máu điều trị vì như thế cơ thể các em sẽ không đủ sức tiếp tiếp nhân các biện pháp điều trị ung thư và khó duy trì được sự sống.

Theo TS. Đỗ Thị Minh Cầm, không chỉ các bệnh máu mãn tính nói trên cần được truyền máu mà hằng ngày cũng cần một lượng máu lớn dùng cho cho cấp cứu và phẫu thuật. Nhiều trẻ bị nhiễm khuẩn huyết, thiếu máu do suy dinh dưỡng, do sốt cao... cũng rất cần được truyền máu. Với 1 nhu cầu to như vậy nên có những thời điểm không còn máu để truyền bệnh viện phải huy động từ giám đốc đến hộ lý hiến máu cho trẻ bệnh.

TS. Khu Thị Khánh Dung - Phó Giám đốc bệnh viện cho biết, để có được những thành phần máu truyền cho bệnh nhi an toàn nhất, bệnh viện phải tiến hành sàng lọc những bệnh lây qua đường truyền máu như HIV, viêm gan b, viêm gan C, giang mai, sốt rét từ lượng máu hiến thu gom được. Đồng thời tiến hành tách chiết các thành phần của máu để phục vụ trẻ bệnh theo phương pháp "thiếu gì truyền nấy", biện pháp này vừa nâng cao hơn chất lượng truyền máu vừa chống lãng phí.

Bài và ảnh: Lê Hảo

0 nhận xét:

Đăng nhận xét