Sự thay đổi này đang lôi kéo sự để ý của cộng đồng và các nhà tâm thần học, các bác sĩ sản khoa, các nhà tâm lý học. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc hiểu thêm về vấn đề này trong việc chăm sóc sức khỏe mẹ và bé, dự bộ phận 1 số bệnh lý sau sinh không mong muốn.
Những thay đổi về tâm sinh lý của phụ nữ sau sinh
Sau lúc sinh, người phụ nữ phải đối mặt với gần như khiếu nại vào cơ thể: đau đớn phải trải qua do quy trình sinh con, thậm chí phải mổ đẻ, đau có thể kéo dài 1 vài tuần sau sinh. Những vấn đề về tâm lý như khi con ra đời, người mẹ thường cảm thấy mình trở nên xấu xí và không còn sự hấp dẫn nữa. Họ thường cần thay đổi về cách sống để chăm sóc con, nhất là đối với những người lần đầu làm mẹ, thường quá lo lắng vào trách nhiệm làm mẹ của mình, nguyện vọng là người mẹ hoàn hảo. Có 1 tỉ lệ khoảng70- 80% các bà mẹ có những cảm giác buồn thoáng qua, còn gọi là “baby blues” - buồn sau sinh, là 1 trạng thái biến đổi cảm xúc nhẹ, có hiện tượng trong vòng mấy ngày đầu sau lúc sinh con. Những biểu hiện chính của buồn sau sinh gồm: giảm khí sắc, dao động cảm xúc, buồn rầu, ủ rũ, lo âu, dễ cáu gắt, rối loạn giấc ngủ. Các rối loạn này kéo dài khoảng 5 - 10 ngày rồi tự mất đi hoàn toàn. Đây là do thay đổi hormon sau sinh. Nhưng ví dụ những biểu hiện này kéo dài hơn hai tuần, bạn đã mắc trầm cảm. Ngay sau lúc sinh, sự sụt giảm nhanh nhất nồng độ estrogen và progesterone, nồng độ hormon tuyến giáp thyroid cũng giảm, dẫn đến mệt mỏi, trầm cảm. Suy giảm nồng độ hormon cùng với sự trảo đổi vào huyết áp, chức năng của hệ miễn dịch và những biến đổi về chuyển hóa mà bà mẹ sau sinh phải trải qua là 1 phần trong căn nguyên gây trầm cảm.
Cần quan tâm, chăm sóc rất tốt sức khỏe mẹ và bé để dự bộ phận một số bệnh lý sau sinh.
Và những hệ lụy cho mẹ và con
Những phụ nữ có cuộc hôn nhân không hạnh phúc hoặc không có sự trợ giúp của gia đình, xã hội nguy cơ trầm cảm sau sinh là rất cao. Những triệu chứng gồm: cảm giác đuối sức, cảm thấy không đủ khả năng chăm sóc con, chán nản, buồn rầu, hay khóc lóc vô cớ, lo âu, sợ hãi, không còn cảm thấy thích thú với con của mình nữa, lo sợ làm tổn hại con, mất say mê muốn tình dục, mất ngủ, cảm thấy không có trị giá và có tội lỗi, ăn không ngon miệng hoặc sút cân, có ý nghĩ tự sát... Những người có tiền sử bị trầm cảm thì dễ tái phát sau sinh, những sự kiện stress trong quy trình mang thai hoặc trong quy trình sinh con, gặp khó khăn trong lúc sinh như đẻ khó, con lúc sinh ra gặp phải những khiếu nại vào sức khỏe, sinh non. Mặt khác, trẻ có mẹ bị trầm cảm sau sinh có thể có những ảnh hưởng nhất định. Trẻ có các hành vi bất thường như giấc ngủ không ngon giấc, hành vi dễ bị kích động và nâng cao động.Chậm phát triển vào tiếp nhân thức, chậm nói, chậm đi hơn những trẻ khác. Chúng cũng có thể gặp những khó khăn trong học tập cùng những khiếu nại khác lúc tại trường. Thường gặp khó khăn trong các mối quan hệ tại trường học, với bạn bè cùng lứa tuổi, trẻ thường thu rút những mối quan hệ xã hội hoặc có những cách cư xử bất bình thường. Thường có lòng tự tin thấp, dễ lo âu và sợ hãi, bị động hơn những trẻ khác, thường hay phụ thuộc và có nhiều nguy cơ mắc bệnh trầm cảm, tự kỷ.
Lời khuyên của thầy thuốc
Đối với trường hợp trầm cảm sau sinh, bà mẹ không thể chăm sóc được bản thân mình và con thì cần dùng thuốc chống trầm cảm nhưng cần phải lưu ý ví dụ nuôi con bằng sữa mẹ thì cần được có sự cân nhắc giữa lợi ích của việc sử dụng thuốc điều trị với tác dụng phụ nếu tiếp tục cho con bú và phải có sự theo dõi sát của bác sĩ chuyên khoa. Biện pháp xông nước lá, tắm, gội bằng thảo dược giúp cho bà mẹ sau sinh có cảm giác dễ chịu, phục hồi sức khỏe rất hiệu quả.
Để điều trị trầm cảm sau sinh cần kết hợp nhiều biện pháp khác nhau: liệu pháp tâm lý cá nhân hoặc tâm lý nhóm, liệu pháp hormon, thuốc chống trầm cảm.
Để dự phòng bệnh lý trầm cảm sau sinh: Các bà bầu Quan tâm chăm sóc bản thân cẩn thận. Ngay từ trong thai kỳ, hãy nghỉ ngơi, thư giãn, đừng căng thẳng và suy nghĩ quá nhiều về việc phải làm mẹ như thế nào, vì còn cả một thời gian dài để học. Nên nghe nhạc thư giãn giúp con thông minh, tham dự các hội nhóm, diễn đàn dành cho các bà mẹ, chia sẻ, tâm sự cùng chị em. Không quên những người luôn sát cánh bên mình, luôn yêu thương mình, đó là chồng, là bố mẹ, là gia đình. Cũng không nên làm theo những phong tục kiêng cữ cũ. Sống đơn giản, bớt lo lắng, thư giãn đúng cách mang lại tinh thần sảng khoái, thoải mái, có thể giảm bớt tình trạng nhức mỏi để có một giấc ngủ sâu, rất tốt cho sức khỏe là một liệu pháp giúp thai phụ giải tỏa căng thẳng, mệt mỏi, trầm cảm.
PGS.TS. Cao Tiến Đức
0 nhận xét:
Đăng nhận xét